Dedalus and Arianna

Giuseppe Iuliano często używa słowa “opowiadać”, kiedy mówi o swojej pracy. “Chcemy opowiadać o systemie relacji pracowniczych… Opowiedzmy o europejskim ruchu związkowym…” I jest dobrym narratorem – z tych, którzy opisując bohatera umożliwiają Ci również zrozumienie całego kontekstu. A nasz temat to ERZ.

Gdzie rozgrywa się ta historia?

W świecie po upadku muru berlińskiego. Po usunięciu barier celnych, globalizacji rynków. Spółki międzynarodowe rozpoczynają proces delokalizacji produkcji do miejsc, gdzie koszt pracy jest niższy. To przełomowa transformacja. Na tym tle rozwijają się pierwsze próby umiędzynarodowienia ruchu związkowego.

Jakie są Twoje doświadczenia w pracy w Cisl?

Kiedy myślę o tych latach, do głowy przychodzi mi Belo Horiznte, w Brazylii. Koncern Fiat zbudował tam swój zakład. Później to samo zrobił w Argentynie, w Polsce. Wiedzieliśmy, że pracownicy w tych krajach będą mieli mniejszy poziom ochrony swoich praw. I tak powstał międzynarodowy komitet koordynacyjny, a w Belo Horizonte założyliśmy ośrodek szkoleniowy. Przed samą siedzibą Fiata. Rozwijanie lokalnego ruchu związkowego stanowiło naszą odpowiedź na ekspansję koncernu. Centrum nazywa się “7 de Outubro” i istnieje po dziś dzień. Kwestie związane z tym doświadczeniem dwadzieścia lat temu stanowiły przedsmak problemów, z którymi stykamy się dzisiaj.

Jesteśmy w stanie zrobić jeszcze jeden skok jakościowy?

Myślę, że to konieczność. Musimy domagać się możliwości prowadzenia negocjacji zbiorowych na poziomie międzynarodowym. Naszym celem jest utworzenie międzynarodowego związku zawodowego. Z tego punktu widzenia ERZ są interesującą strukturą, która jest w stanie podnieść nasze zdolności negocjacyjne. Uważam, że reprezentację pracowników wewnątrz komitetów należy wzmacniać. Ale te uprawnienia, kiedy już zostaną uzyskane, nie mogą przysługiwać jedynie ERZ. Powinny obejmować również sektorowe organizacje europejskie, i ogólne ramy ich działalności powinny przewidywać także odpowiednią rolę Komitetów Ekonomiczno-Społecznych, gdyż w przeciwnym razie istnieje ryzyko nieskuteczności takich działań. Konieczne jest poprawianie relacji pomiędzy zainteresowanymi podmiotami. Jest to kwestia równowagi.

Jak wyglądają relacje pomiędzy Cisl a ERZ?

Kiedy uda nam się nawiązać relację pomiędzy ERZ, Cisl oraz Federacjami w danym sektorze, zawsze uzyskujemy pozytywne rezultaty i dobrze funkcjonujące rady. Tam, gdzie brakuje efektu synergii, słabości ERZ ukazują się w pełnej krasie. Istnieją aspekty, które wymagają poprawy. Myślę, że wprowadzenie zmian w dyrektywie dotyczącej rad oznacza otwarcie okresu intensywnych prac, które powinny zakończyć się uznaniem przez instytucje europejskie prawa do prowadzenia ponadnarodowych negocjacji zbiorowych.

Trudno wyobrazić sobie podobny scenariusz.

Ale kiedy to ma już się wydarzyło. Za czasów Jacquesa Delors, w drugiej połowie lat 80. Ówczesny przewodniczący Komisji Europejskiej zainaugurował fazę dialogu społecznego, w której osiągnięto ważne cele. Było to bardzo owocny okres, w którym Europejska Konfederacja Związków Zawodowych oraz Unia Przedsiębiorców Europejskich podpisały układy dające podstawy pierwszych „europejskich” przepisów dotyczących pracy. Mówimy tu o pracy na czas określony, w niepełnym wymiarze godzin, urlopach rodzicielskich… Państwa wchodzące do UE musiały uwzględnić te nowe zasady w swoich systemach prawnych. Dziś musimy przywrócić tamten klimat, wraz z koncepcją, że rozwojowi gospodarczemu musi towarzyszyć system ochrony.